Hawliau i ddefnyddio’r Gymraeg
Fel siaradwr Cymraeg yng Nghymru, mae gennych chi hawliau i ddelio â sefydliadau cyhoeddus yn Gymraeg ac i dderbyn gwasanaethau Cymraeg ganddynt.Sail yr hawliau ydy safonauâr Gymraeg, sef rhestr oâr pethau maeân rhaid i sefydliadau eu gwneud yn Gymraeg, er enghraifft:galwadau ffĂ´n
llythyrau
dogfennau a chyhoeddiadau
gwefannau a chyfryngau cymdeithasol
cyfarfodydd
gwasanaethau derbynfa Mae dros 100 o sefydliadau cyhoeddus yn gweithredu safonauâr Gymraeg ar hyn o bryd. Cliciwch yma i weld pwy ydyn nhw.Mae angen i’r sefydliadau hyn hefyd hybu defnydd oâr Gymraeg, rhoi cyfleoedd iâw staff ddefnyddioâr iaith, ystyried y Gymraeg wrth wneud penderfyniadau polisi a bod yn atebol i Gomisiynydd y Gymraeg ac iâr cyhoedd.Continue reading →Diwrnod Shwmae Su’mae 15 Hydref Ar Draws y Tonnau
Bydd Diwrnod Shwmae Suâmae eleniân ddiwrnod tra gwahanol iâr arfer.
Themaâr diwrnod eleni yw Ar draws y Tonnau , lle anogwn bobl i ganfod lleoliadau a ffyrdd newydd o ddefnyddioâr Gymraeg yn ystod y cyfnod hwn aâu rhannu gyda Chymru aâr byd!
Eleni, fel pob blwyddyn arall, hybuâr syniad o ddechrau pob sgwrs gyda shwmae, suâmae neu shwdi ywâr pwrpas!
Continue reading →
Nod y diwrnod yw dangos bod y Gymraeg yn perthyn i bawb â yn siaradwyr rhugl, yn ddysgwyr neu os ydych yn swil am eich Cymraeg. Ac felly os bydd gyda chi gyfle i wneud hyn yn ddiogel ar ddydd Iau Hydref y 15fed yna tagiwch ni i ddangos i ni ac iâr byd sut fyddwch chiân dathluâr diwrnod! Os oes digwyddiad wedi ei drefnu ar y dydd yna tagiwch ni a chofiwch annog pawb i ddweud Shwmae neu Suâmae!
Bydd llysgenhadon gyda ni eleni etoân rhannu eu profiadau ac yn ysbrydoli gydaâr ffocws eleni ar y Gymraeg yn byw ochr yn ochr ag ieithoedd eraill ein cymunedau gan ddangos bod y Gymraeg yn wirioneddol perthyn i bawb o bob cefndir a chenedl.
Mae Shwmae Suâmae am hyrwyddo llwyfan digidol AM eleni er mwyn annog artistiaid, mudiadau, gwyliau a lleoliadau newydd i rannu ac annog creu cynnwys digidol ar gyfer y sianelau ac i rannu eu digwyddiadau ar hyd y flwyddyn. Rydym am iâr cyhoedd ddarganfod a mwynhauâr arlwy sydd ar gael yn barod ar y llwyfan arbennig hwn, yn ogystal â denu cynnwys a chynulleidfa newydd i ddigwyddiadau Cymraeg a Chymreig y llwyfan felly gallwn fwynhau clywed a defnyddio’r iaith ar draws y tonnau ble bynnag yr ydym!
Beth allwn ni wneud yn 2020?
Er y cyfyngiadau ar ein gallu i symud o gwmpas a chwrdd yn y cnawd, does dim yn ein rhwystro rhag defnyddioâr Gymraeg wrth siopa, wrth dderbyn a chynnig gwasanaeth, yn y cnawd neu ar-lein, wrth ddysgu ac wrth ymlacio!
Felly dyma rhai o syniadau ar beth allwch chi wneud eleni! Rydyn ni’n gwybod bod gennych chi’r syniadau gorau hefyd felly cofiwch eu rhannu nhw i gyd yr wythnos nesaf! Efallai y byddwch chi’n ysbrydoli eraill!Arolwg i effaith Coronafeirws.
Hoffai Llywodraeth Cymru gael ein cymorth i geisio deall sut mae pandemig y coronafeirws wedi effeithio ar grwpiau cymunedol.Â
Rydym am ddarganfod sut mae’r cyfnod clo a’r cyfyngiadau a gyflwynwyd ers hynny wedi effeithio ar sut mae eich grĹľp yn gweithredu, i ba raddau ydych chi wedi gallu addasu eich gweithgareddau, a beth yw eich bwriadau ar gyfer y grĹľp yn y dyfodol.
Byddem yn ddiolchgar pe gallech dreulio ychydig o amser yn cwblhau’r arolwg ar-lein hwn, a ddylai gymryd tua 10 -15 munud i’w gwblhau.  Â
Bydd eich atebion yn cynorthwyo Llywodraeth Cymru i ddeall mwy am y sefyllfa bresennol o ran y cyfleoedd i ddefnyddioâr Gymraeg yn gymunedol, ac i nodi’r hyn sydd ei angen er mwyn diogelu’r cyfleoedd hyn wrth i ni gynllunio ar gyfer y dyfodol.
O dan GDPR, mae gennym ddyletswydd gyfreithiol i ddiogelu unrhyw wybodaeth a gasglwn gennych. Heb eich caniatâd penodol, ni fyddwch chi na’ch grĹľp cymunedol yn cael eich adnabod mewn unrhyw gyhoeddiad sydd yn cyflwyno canfyddiadauâr arolwg.
Os hoffech gael mwy o wybodaeth am sut y caiff eich ymatebion eu prosesu, cliciwch yma
I gael rhagor o wybodaeth am yr arolwg hwn neu i gael cymorth i gwblhau’r arolwg, cysylltwch â Llywodraeth Cymru ar 03000 256682 neu anfonwch neges e-bost at: DataIaithGymraeg@llyw.cymru
Dyddiad cau yr arolwg yw dydd Gwener 2 Hydref 2020.
Diolch yn fawr i chi ymlaen llaw am eich cymorth.Â
Canlyniadau Eisteddfod y Rhondda 2020
Llongyfarchiadau i Aelwyd y Rhondda am greu Eisteddfod Rhithiol arbennig. Daeth dros 80 o gynigion iâr 11 cystadleuaeth a ddyfarnwyd ar youtube   24 – 28 Awst 2020.
Cystadleuaeth Unawd/ Deuawd/Ensemble Sioe Gerdd.
Beirniad: Steffan Rhys Hughes
  1af Rachel Lee Stephens.
  2il Taylah James.
  3ydd Seren Hâf
Llefaru Unigol 15oed neu iau. Beirniad: Gavin Ashcroft
  1af Geraint Llywelyn Barnes.
  2il Mari Fflur Thomas.Â
  3ydd Hannah Edwards
Her ‘Keepy-Uppies’. Beirniad: Macauley Cook.
  1af Llion Gwyn Jones.
  2il Gethin Duggan.Â
  3ydd Morus Jones
Cystadleuaeth Y Gadair.
Beirniad Osian Owen. Thema: Protest
  1af Prydydd Coch – Martin Huws.
  2il Dyryn – Morgan Owen
  3ydd Dyn yn y Mwgwd – Eryl Samuel
Dawns Teulu. Beirniad: JĂŞn Angharad
  1af  Seren Hâf a Bryan Bowen
  2il  Cerys a Griff.Â
  3ydd Jasmine a Daisy
Lip-Sync i Gân Gymraeg.
Beirniaid: Shelley Rees-Owen a Rhydian Bowen Phillips
  1af Ellis Lloyd Jones.
  2il Kelly Hanney
  3ydd Seren Thomas
Llefaru Unigol (16oed neu’n hšn)
 Beirniad: Tudur Dylan Jones
  1af Seren Hâf.Â
  2il Kelly Hanney.
  3ydd Rachel Lee Stephens
Llefaru i ddysgwyr.
Beirniad: Julie MacMillan
  1af  Ann Howells.
  2il  Tommy Church
  3ydd Millie Barrett
Unawd lleisiol (15oed neu’n iau)
Beirniad: Wil Morus Jones
  1af Elen Morlais Williams.
  2il Efan Arthur Williams.
  3ydd Megan Wyn Morris
Unawd / Deuawd Offerynnol
Beirniad: Rhiannon pritchard a Richard Vaughan
 1af Lleucu ac Enlli Parri
 2il Bethan Ford
 =3ydd Lleucu Haf Thomas
 =3ydd Soffia Nicholas
Celf. Beirniad: Siôn Tomos Owen
 1af Carrie Francis
 2il Kelly Hanney
 3ydd Peter Spriggs
Banc Cwtch i Fabanod
Rhoddwyd sylw i elusen yn Ffynnon Taf ar Heno ym mis Mawrth. Cychwynnwyd Banc Cwtch i Fabanod yn 2016 i ddosbarthu dillad a defnyddiau babanod i deuluoedd bregus yn y gymuned. Sylfaenydd yr elusen yw Hilary Johnston a fuân fam maeth am flynyddoedd ond yn ymddeol. Roedd hi am gyflwynoâr dillad aâr cyfarpar roedd hi wedi casglu dros 20 mlynedd i elusen yng Nghymru ond gwelodd nad oedd elusen yn cymryd dillad iâw dosbarthu. Felly sefydlodd Banc Dillad Babanod Cwtch.
 Maeâr elusen wedi cynorthwyo dros 2000 o deuluoedd. Oherwydd yr amgylchiadau presennol nid ywâr elusen yn derbyn deunydd ar hyn o bryd ond gellir eu cefnogi drwy Facebook @cwtchbabybank.
Rhagor o wybodaeth yn Tafod ElĂĄi mis Ebrill.
Continue reading →Y Robin Goch
Dim ond os ydych mor hen â fi byddech chiân sylweddoli gymaint maeâr hen fyd yma wedi newid. Dach chiân cofioâr hen set weiarles yn craclo yng nghornel y lolfa? A mynd ââr batris mawr iâr garej lleol iâw siarsio? Mi wnaeth y byd symud ymlaen camau mawr pan ddoth y radio transistor, yr un roedden niân hongian ar ddrych y car er mwyn cael ryw fath o âin-car entertainmentâ. I ni dyna oedd newid mawr.
Darllenais yn âY Timesâ yn ddiweddar am Robin Goch a oedd yn byw bywyd dedwydd yn Heligoland, roedd wedi penderfynu treulioâr gaeaf yn ne ddwyrain Lloegr. Aeth i chwilio am siop Thomas Cook ond doedden nhw ddim yna bellach. Beth iâw wneud? Cymerodd anadl ddofn ac ar un noson pan oedd gwynt ysgafn yn mynd yr un ffordd â fo dechreuodd ar y daith. Roedd hiân wyth oâr gloch y nos a, chredwch neu beidio, roedd o wedi cyrraedd cyrion Llundain erbyn toc wedi hanner nos .
Ond sut ydan niân gwybod hyn? Roedd oân gwisgo nanotag – erbyn hyn mae pob aderyn eisio un, dim ond 0.3 gram maeâr tag yn pwyso ond maeân galluogi ni i astudio pa mor bell mae adar bach yn mynd o gwmpas i chwilio am dywydd gwell. Taith o 140 milltir roedd Robin wedi gwneud yn y pedwar awr yna, hynny yw 35 mya.
Mae gymaint i ddysgu am fyd natur ac mae technoleg yn datblyguân gyflym i alluogi ni ddysguân llawer cyflymach. Tydiâr byd wedi newid ers yr hen weiarles dwedwch.
Edrychwch ar ein gwefan cymdeithasedwardllwyd.cymru i weld os ydan niân cerdded yn eich ardal. Bydd croeso mawr i chi. Yn enwedig os dach chi wedi bod mor garedig o ddysguân hiaith hyfryd ni.
Rob Evans